Quiet quitting is niet cool

Er blijkt een challenge te bestaan die je voorschrijft dat je op het werk zoveel mogelijk de kantjes eraf loopt. Je doet precies genoeg om niet te worden ontslagen. Dit uit onvrede met het werk. Marc-Peter Pijper van Viisi vindt dat je dit zeker serieus moet nemen, schrijft hij in zijn column voor PW.

Zijn mijn tweelingdochters van 9 oud genoeg voor een telefoon? Volgens hen heeft namelijk ‘echt serieus IEDEREEN’ uit de klas er al eentje… Dat IEDEREEN-argument hoor ik wel vaker als ze iets heel graag willen, dus ik neem het met een korreltje zout.

Maar er komt natuurlijk een moment dat de nieuwste TikTok-hypes via hun telefoonschermen ons huis binnen komen waaien. Het zullen meestal onschuldige challenges en dansjes zijn, maar ik behoed ze graag voor een volgende variant van de ‘vuurwerk stampen’ challenge van afgelopen jaar.

Zulke gevaarlijke TikTok-virals treffen niet alleen kinderen, ook de werkvloer krijgt er tegenwoordig mee te maken. Quiet quitting is sinds deze zomer het onderwerp van menig TikTok-filmpje. Werknemers die zo ontevreden zijn over hun baan en werkgever, dat ze alleen nog precies genoeg doen om niet ontslagen te worden. Maar waar komt al die onvrede opeens vandaan?

Quiet quitting is niets nieuws

De discussie over medewerkerbetrokkenheid of -bevlogenheid is natuurlijk verre van nieuw. Al in 1970 beschreef de Duits-Amerikaanse econoom Albert O. Hirschman het zogenaamde Exit, Voice, Loyalty, Neglect (EVLN)-model. En hoewel dit oorspronkelijk was bedoeld om de reactie van burgers op politieke ontwikkelingen te beschrijven, kan het ook worden toegepast op werknemers in organisaties:

• Exit betekent dat je ontslag neemt en je heil elders zoekt
• Voice houdt in dat je je ongenoegen uitspreekt en probeert verandering teweeg te brengen
• Loyalty betekent dat je je neerlegt bij de gang van zaken, gewoon doorwerkt en hoopt op betere tijden
• Neglect betekent dat je je inspanningen vermindert, niet meer je best doet om kwaliteit te leveren, geen energie meer steekt in je werk.

….die laatste categorie lijkt verdacht veel op quiet quitting.

We kennen ook allemaal het ‘State of the global workplace’ onderzoek van Gallup, waaruit ook in 2022 weer bleek dat 79% van de werknemers ‘disengaged’ of ‘actively disengaged’ is. In de tussenliggende decennia zijn er tal van studies en onderzoeken gedaan met soortgelijke uitkomsten. Oude wijn in nieuwe zakken.

Quiet quitting inflatie

Opmerkelijk is wel dat de definitie van quiet quitting nu al aan inflatie onderhevig is. Eerst ging het over een groep werknemers die alle hoop op verbetering had opgegeven en als enige redmiddel nog maar precies genoeg deed om niet te worden ontslagen. Nu hoor ik dat je ook al quiet quit als je besluit om niet meer over te werken, of een dag per week minder gaat werken.

Door de aansprekende filmpjes op TikTok lijkt quiet quitting iets cools te zijn; Werknemers in de rol van onderdrukte slachtoffers, de werkgever in de rol van antagonist die per definitie probeert de werknemer te benadelen door onredelijke eisen te stellen.

Reflecteren

Hoewel veel quiet quitters echt in een hopeloze situatie zitten, en werkgevers daar écht iets aan moeten doen, ben ik wel bang dat mensen, die prima banen hebben in prima bedrijven, worden meegesleept in deze negatieve viral. Werknemers die zich te snel laten verleiden tot quiet quit acties. Zouden ze niet eens moeten reflecteren met behulp van het aloude EVLN-model?

• Exit: Is het écht allemaal zo erg? Ga voor de Great Resignation, neem ontslag
• Loyalty: Besef dat het een illusie is dat je de hele dag op een roze wolk gelukkig zit te wezen in een baan waarin je jezelf de hele dag vrij kunt ontwikkelen en tegelijkertijd de wereld kunt veranderen. Een baan is soms ook gewoon getting shit done. Het gras is niet altijd groener bij de buren
• Voice: Zeg gewoon eerlijk dat je aan je work-life balans wilt werken, dat je heel gemotiveerd bent en écht wel wilt knallen in je werk, alleen niet meer in 5 maar in 4 dagen per week.

Tussen haakjes, 10 jaar geleden besloot ik 4 dagen te gaan werken, waarschijnlijk het beste besluit dat ik in mijn werkende leven genomen heb. Ik durf te verdedigen dat ik daardoor zelfs productiever ben geworden.

Quiet quitting serieus nemen

Aan de andere kant is de enorme aandacht voor quiet quitting ook een duidelijk signaal aan werkgevers dat er iets moet veranderen. Door de organisatorische chaos die de corona lockdowns en het thuiswerken achterlieten, leven we nu in een andere wereld dan voor de pandemie. Werknemers zijn anders gaan kijken naar work-life balans en naar de tijd die ze willen doorbrengen met hun gezin of vrienden. Als je dan van ze verwacht dat ze zonder te knipperen weer terug naar kantoor gaan om te bewijzen dat ze zo begeisterd zijn, dan vraag je natuurlijk om een tegenbeweging.

En vraag je als werkgever ook echt af wat quiet quitting betekent. Zoals Simon Sinek, schrijver van bestsellers als Leaders eat last zegt in de Dare to Lead-podcast: “Als de CEO besluit wat minder te werken, wordt deze door het management team geprezen voor zijn of haar gezonde work-life balans. Als een werknemer het doet, beschuldigen ze hem van quiet quitting.”

Quiet firing

Terwijl mijn dochters druk in conclaaf gaan over welk merk telefoon het moet worden, lees ik alweer over de volgende hype: quiet firing. Hierbij probeert de werkgever een transitievergoeding in zijn zak te houden, door het zo onaangenaam te maken voor de werknemer dat deze zelf ontslag neemt. Geen loonsverhogingen, geen ontwikkelmogelijkheden, geen perspectief. Het wachten is op het viral TikTok-filmpje waarin een werkgever zijn geheimpjes deelt.

Marc-Peter Pijper is o.a. holacracy-coach bij Viisi Hypotheken.

Deze column is ook geplaatst op PWnet.nl