Laat je woonwensen meewegen in het stemhokje
Is wonen ook voor jou een belangrijk thema bij de aanstaande verkiezingen? Bijvoorbeeld omdat je een woning hebt gekocht of op zoek bent? Stap woensdag 22 november voorbereid in het stemhokje met ons handige overzicht van de partijprogramma’s van de grootste partijen (partijen met meer dan één verwachte zetel volgens de peilingen van 7 november 2023).
Per partij vind je de belangrijkste plannen rond wonen op een rij. Denk aan het verbeteren van de woningmarkt en de bouw van nieuwe woningen. En natuurlijk het standpunt over de hypotheekrenteaftrek. Wil de partij die behouden, versoberen of schrappen? Dat voel je als huiseigenaar direct in je portemonnee.
Wat zijn de plannen van de partijen voor de woningmarkt?
VVD
Plannen voor de woningmarkt?
- Ontwikkelen van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen, waarmee starters met een middeninkomen een nieuwbouwwoning voor minder dan de marktwaarde kunnen kopen
- Huurders krijgen kooprecht, zodat zij hun huurwoning kunnen kopen
- Beperking huurstijging
- Scheefhuurders gaan meer huur betalen
- Voorrang voor specifieke maatschappelijke beroepen bij toewijzen woningen door gemeenten
- Meer nadruk op koopwoningen dan sociale huurwoningen
- Permanente bewoning in vakantieparken toestaan
Hypotheekrenteaftrek?
De VVD houdt de hypotheekrenteaftrek in stand.
Nog bijzonderheden?
Het plaatsen van tiny houses in de tuin wordt eenvoudiger door minder bouwregels.
CDA
Plannen voor de woningmarkt?
- Bouw van bijna een miljoen woningen tot en met 2030. Tweederde daarvan moet goed betaalbaar zijn
- Dankzij minder regels voor bijbouwen vinden startende gezinnen en ouderen eenvoudiger een woning in de eigen omgeving
- Gemeenten mogen helft nieuwbouwwoningen en huurwoningen toewijzen aan starters, eigen inwoners en mensen met specifiek beroepen
- Woningbouwverenigingen moeten gaan bouwen voor de middenklasse
- Corporatiehuurders krijgen vaker kans om hun woning te kopen
- Bezwaar- en beroepsprocedures inkorten om sneller woningen te kunnen bouwen
- Transformatie van vakantieparken naar woonwijken
- Meer aandacht voor de regio, meer bouwen in het noorden, oosten en zuiden van het land
Hypotheekrenteaftrek?
Het CDA deelt geen standpunt over de hypotheekrenteaftrek.
Nog bijzonderheden?
Het CDA wil jongeren stimuleren te sparen tegen een hoge rente voor de aankoop van een woning.
GroenLinks-PvdA
Plannen voor de woningmarkt?
- Maximale huurprijs voor alle huurwoningen
- Minimaal 30% sociale huur in elke gemeente
- Gemeenten mogen mensen met een laag of middeninkomen voorrang geven bij aankoop
- Versoepelen van regels en verbeteren van financiering woningbouw, vooral in de steden
- Versnellen van bouw door meer grond in hand van overheden + meer zekerheid door vaste huurcontracten
- Woningcorporaties en particuliere verhuurders moeten verouderde huizen verduurzamen
- Dankzij doorbouwgarantie kunnen bouwprojecten ook doorgaan in economisch slechte tijden
Hypotheekrenteaftrek?
GroenLinks-PvdA wil de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs afbouwen.
Nog bijzonderheden?
Het recht op een basiswoning; wie dakloos raakt, kan direct terecht in een basiswoning en krijgt hulp om een nieuw huis te vinden.
Hier vind je het volledige partijprogramma van Groenlinks-PvdA
D66
Plannen voor de woningmarkt?
- Focus op bestaande woningvoorraad, locaties en gebouwen, minder op nieuwbouw
- Meer huizen voor studenten, starters en alleenstaanden
- Woningdelen wordt makkelijker
- Bezit van meerdere huizen zwaarder belast
- Hulp bij opzetten gemeenschappelijk wonen project
- Maximale huurprijs huurwoningen middensegment
- Meenemen van alle inkomsten en lasten bij berekening hypotheek, duurhuurders krijgen makkelijker een hypotheek op basis van huidige lasten
- Hypotheken mogelijk maken voor gepensioneerden om doorstroom te verbeteren
Hypotheekrenteaftrek?
D66 wil de hypotheekrenteaftrek in stappen afschaffen.
Nog bijzonderheden?
Woonbeleid moet beter aansluiten bij toenemend aantal eenpersoonshuishoudens.
Nieuw Sociaal Contract (NSC)
Plannen voor de woningmarkt?
- Bouw van woningen in alle segmenten van de volkshuisvesting versnellen door o.a. strikte termijnen voor procedures gemeenten
- Doorstroom van goedkope naar duurdere woningen
- Woningcoöperaties moeten woningruil makkelijker maken
- Het wordt eenvoudiger om een lagere huur af te dwingen als de verhuurder zich niet aan het puntensysteem houdt
- Betere mogelijkheden voor hospitaverhuur
- Meer bouwen voor collectieve woonvormen zoals wooncoöperaties, collectief particulier opdrachtgeverschap en geclusterde woonvormen voor ouderen
- Meer ruimte voor gemeenten om een deel huur- of koopwoningen toe te wijzen aan mensen met bepaalde beroepen of met een sociale binding met de gemeente
- Meer ruimte voor innovatie als conceptbouw, fabriekswoningen en modulaire bouw
- Opsplitsen woningen wordt simpeler
- Plaatsen van extra woonunit bij bestaande woning vaker vergunningvrij
- Gemeenten moeten creatief op zoek gaan naar ‘inbreiden’ van nieuwe woningen en het ‘optoppen’ van bestaande woningen
Hypotheekrenteaftrek?
NSC wil de fiscale behandeling van de eigen woning voorlopig niet veranderen.
Nog bijzonderheden?
Bescherming eigenaar woning op erfpachtgrond door maximum aan verhoging erfpachtcanon.
BoerBurgerBeweging (BBB)
Plannen voor de woningmarkt?
- Meer bouwen door verkorten proceduretijd voor bouwprojecten en bevriezen duurzaamheidseisen
- Bouwen op beschikbare plekken binnen de bestaande dorpen en steden
- Meer aandacht voor woningbouw in dorpen voor lokale bevolking
- Voorrang voor lokale jongeren en andere lokaal gebonden woningzoekenden bij de toewijzing van sociale huur en de verkoop van nieuwbouwprojecten
- Meer mogelijkheden creëren voor het herbestemmen van oude agrarische bedrijfspanden naar (meerdere) woningen
- Wonen met diverse generaties op erf mogelijk maken
- Woning delen, splitsen en kamerverhuur wordt aantrekkelijker
- Vakantieparken waar mogelijk ombouwen naar woonwijken
- Permanent wonen in vakantiehuis toestaan
- Hulp voor starters met lagere en middeninkomens bij het kopen van een huis
Hypotheekrenteaftrek?
BBB heeft geen standpunt over de hypotheekrenteaftrek.
Nog bijzonderheden?
BBB wil dat een studieschuld niet meetelt bij hypotheekaanvraag.
ChristenUnie
Plannen voor de woningmarkt?
- Doorbouwgarantie zorgt er voor dat bouwprojecten ook doorgaan in economisch slechte tijden
- Versimpelen en versnellen van vergunningprocedures voor bouwprojecten
- Innovatief en duurzaam bouwen van betaalbare nieuwbouwhuizen
- Benut mogelijkheden om ‘binnenstedelijk’ en ‘binnendorpelijk’ te bouwen
- Bouwen aan rand dorp toestaan + gemeenten mogen leegstandsbelasting heffen
- Bevorder doorstroming door het bouwen van extra seniorenwoningen
- Benut de bestaande voorraad door optoppen van woningen met een extra woonlaag
- Vereenvoudig het plaatsen van kangoeroe-woningen + stimuleren van hospitaverhuur
- Gemeenten moeten duurdere woningen bouwen in goedkope wijken en goedkopere woningen in duurdere wijken
- Gemeente moet voldoende sociale huurwoningen bouwen
- Ontwikkelaars moeten ‘koop-later’-woningen bouwen
- Toewijzing van woningen door particuliere verhuurders moet objectiever, om discriminatie te voorkomen
Hypotheekrenteaftrek?
De ChristenUnie wil hypotheekrenteaftrek geleidelijk afschaffen.
Nog bijzonderheden?
Eigenwoningforfait vervalt voor woningen met een gemiddelde woningwaarde. Toevoeging vanuit Viisi: In de plannen van de ChristenUnie vervalt de eigenwoningforfait zeer waarschijnlijk voor alle woningen tot en met een gemiddelde woningwaarde, niet alleen voor woning met een gemiddelde woningwaarde.
Hier vind je het volledige partijprogramma van de ChristenUnie
Partij voor de Vrijheid (PVV)
Plannen voor de woningmarkt?
- Sociale huren verlagen
- Huurtoeslag verhogen
- Meer sociale huurwoningen, middenhuurwoningen en koopwoningen bouwen
- Binnenstedelijk en buitenstedelijk bouwen
- In steden en dorpen ‘een straatje erbij’
- Gemeenten moeten sneller bouwvergunningen verstrekken en procedures verkorten
- Belemmerende stikstofregels van tafel
- Geen voorrang voor statushouders bij de toewijzing van sociale huurwoningen, alleen voorrang voor Nederlanders
- Stoppen met het gasvrij maken van woningen
- Geen verplichte warmtepomp
- Permanente bewoning van vakantiewoningen toestaan
Hypotheekrenteaftrek?
De PVV heeft geen standpunt over hypotheekrenteaftrek.
Nog bijzonderheden?
De PVV wil alle sociale huren verlagen.
Partij voor de Dieren (PvdD)
Plannen voor de woningmarkt?
- Ruimte voor woningen door inkrimping van landbouwgrond en agrarische bebouwing
- Bestaande bebouwing benutten door transformeren van kantoorpanden, aanpakken van leegstand en verdichten woningbouw steden
- Omvormen van bedrijventerreinen tot woonwijken
- Leegstaande kantoorgebouwen ombouwen tot duurzame studentenwoningen
- Meer bouwen voor meergeneratiewonen en combinatie wonen en zorg
- Afsluiten hypotheek met meer dan twee mensen moet makkelijker
- Alleen woningen bouwen op klimaatbestendige locaties
- Huurverlaging voor slecht geïsoleerde woningen
- Alle nieuwbouw wordt circulair gebouwd, gasvrij, natuurinclusief, minstens energieneutraal, en zo mogelijk energiepositief
- Energielabel en energieverbruik bepaalt de hoogte van de onroerendezaakbelasting (ozb)
- Overheid moet VvE’s helpen bij energietransitie
- Sociale huurwoningen toegankelijk voor meer mensen door de maximale inkomensgrens te verhogen
- Huren worden voor de komende vijf jaar bevroren
- Ook in de vrije sector worden de maximale huurprijzen beperkt
- Heffing maakt leegstand en braakliggende grond onaantrekkelijk voor speculanten
- Zelfvoorzienende en off-grid leefwijzen en woontypen zoals tiny houses faciliteren
Hypotheekrenteaftrek?
Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag. Daarboven wordt de aftrek in een versneld tempo afgeschaft.
Nog bijzonderheden?
De overdrachtsbelasting wordt (deels) teruggestort aan kopers die binnen een jaar hun huis energieneutraal maken.
Socialistische Partij (SP)
Plannen voor de woningmarkt?
- Nieuw op te richten ministerie van wonen maakt een nationaal bouwplan voor de bouw van duurzame en betaalbare woningen
- Meer geld voor de verlaging van de huren, de bouw van huizen en verduurzaming van oudere woningen
- Bouw van betaalbare ouderenwoningen in de buurt
- Er komt een bewoonplicht voor alle woningen
- Huren gaan de komende jaren omlaag, ook de zogenaamde geliberaliseerde huren
- Een maximale huurprijs voor alle woningen, inclusief kamers
- Verbod op verkoop van sociale huurwoningen door woningcorporaties
- Woningcorporaties worden verenigingen, zonder een winstoogmerk, waar de huurders het voor het zeggen hebben + ook middeninkomens krijgen toegang tot de sociale huur
- Overheid steunt woningbouwprojecten die stil dreigen te vallen
- Wie een woning koopt of verbouwt wordt beschermd tegen wanprestatie, door een garantie
- Afschaffen overdrachtsbelasting voor starters
- Fors hogere overdrachtsbelasting voor (institutionele) beleggers
Hypotheekrenteaftrek?
Hypotheekrenteaftrek blijft mogelijk tot het Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-bedrag. Daarboven schaffen we deze renteaftrek af.
Nog bijzonderheden?
Gemeenten kunnen vastgoedbazen beboeten en onteigenen bij langdurige leegstand of braakliggende bouwgrond.
Volt
Plannen voor de woningmarkt?
- Meer betaalbare koopwoningen voor starters door versnelde uitbreiding van het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen
- Meer mogelijkheden voor coöperatief wonen
- Experimenteren met nieuwe manieren van woningbezit, zodat starters sneller op de woningmarkt kunnen toetreden
- Ontwikkeling van innovatieve woonvoorzieningen die wonen en zorg combineren
- Vanaf 2030 moet alle nieuwbouw voldoen aan net-zero emissie
- Uitbreiding van regeling Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE)
- Sneller bouwen door duurzame lokaal geproduceerde bouwmaterialen
- Verhuurders krijgen een energiebesparingsplicht
- Meer tijdelijke duurzame woningbouw om aan de acute vraag te voldoen
- Woningdelen en hospitaverhuur wordt makkelijker
- Extra woningvoorraad door splitsen grote woningen
- Uitbreiding van de huurregulering naar het middensegment
- Meer controle op eerlijke huurprijzen, de gemeente deelt boetes uit
- Afschaffen van de belastingvoordelen van eigenwoningbezit af, zoals de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait in fases af tot 2030
- Vermogenswinstbelasting van 10% over de overwaarde bij de verkoop van woning
Hypotheekrenteaftrek?
Afbouwen van de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait tussen nu en 2030.
Nog bijzonderheden?
Volt wil experimenteren met aankoop woning zonder de grond eronder.
DENK
Plannen voor de woningmarkt?
- Nieuwe minister van Volkshuisvesting wijst gebieden voor woningbouw aan als lokale besturen dit nalaten
- Meer geld naar stimuleringsfondsen bouw betaalbare woningen
- 40% van het aantal woningen moet sociale koop- of huurwoningen zijn, 40% betaalbare midden- huur en 20% topsegment
- Wijken meer divers maken door combineren dure woningen en sociale huur
- Financiële bonus voor ouderen die een groot huis verlaten voor een kleinere woning
- Meer generatiewoningen in bestaande buurten
- Huurverhogingen worden zowel in de private als publieke sector aan banden gelegd
- De huurtoeslag gaat omhoog
- De huursector wordt gereguleerd zodat huurders een normale prijs gaan betalen voor hun huurwoning
- Vaste huurcontracten worden en blijven de norm
- Tijdelijke huur wordt aan banden gelegd
- Huurbevriezing voor de meest onzuinige woningen
- Sloop en liberalisatie van sociale huurwoning mag alleen onder zeer strenge voorwaarden
- Woningmarktdiscriminatie wordt strafbaar
- Op woningmarktdiscriminatie volgt een permanent verbod om op de woningmarkt actief te zijn en een minimale boete van € 15.000 euro
- Makelaars die zich misdragen of discrimineren, worden uit hun beroep gezet
- Maximale huurstijgingen, afhankelijk van het inkomen van de huurder
- Transparant en openbaar biedingssysteem voor koopwoningen, opgezet door de overheid
- De OZB-belasting wordt gemaximeerd
- Startersregeling waarmee starters rentevrij geld kunnen lenen voor een woning
- Duurzaamheidseisen mogen nieuwe woningbouw niet in de weg staan
- Dankzij voorrangsregeling kunnen gemeenten voorrang geven aan starters uit de eigen gemeente
Hypotheekrenteaftrek?
De hypotheekrenteaftrek wordt afgeschaft voor ‘rijke pandjeseigenaren’.
Nog bijzonderheden?
Ontwikkeling rentevrije halalhypotheek, bijvoorbeeld via huurkoop constructie.
Forum voor Democratie (FvD)
Plannen voor de woningmarkt?
- Snel nieuwe woningen bouwen, met name in het middensegment
- Maximaal 10% sociale huurwoningen, aandacht voor kleinschalige bouw en inpassing
- Private bouwprojecten moeten niet gedwongen worden om een verplicht percentage sociale woningbouw te realiseren
- Vereenvoudigen transformeren woningen (splitsen) en ombouw kantoorpanden
- Stoppen verdelen statushouders en asielzoekers over gemeenten en geen voorrang op woningen
- Studieschuld mag nooit worden meegerekend met hypotheekaanvraag
- Generatiewoningen om sociale cohesie te stimuleren
- Stimuleren van eigenwoningbezit, door corporaties aan te sporen aan huurders te verkopen
- De eigen woning nooit in box 3 belasten
- Stoppen met onnodige duurzaamheidseisen die de prijzen opdrijven
- Ook stoppen met subsidies voor “verduurzaming”, die uiteindelijk alsnog moeten worden opgebracht door de belastingbetaler
- Geen verhoging OZB om gemeentelijke tekorten te dichten
- Geen verdere afbouw hypotheekrenteaftrek zonder compensatie eigenaren
- Voorrang bij nieuwbouwprojecten voor mensen die in de gemeente geworteld zijn
Hypotheekrenteaftrek?
Geen verdere afbouw hypotheekrenteaftrek zonder compensatie eigenaren.
Nog bijzonderheden?
Afschaffen eigenwoningforfait bij volledige aflossing hypotheek (terugkeer wet Hillen)
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)
Plannen voor de woningmarkt?
- Bevorder eigenwoningbezit
- Eigenwoningbezitters moeten er niet op achteruit gaan
- Bouwsparen om starters een betere positie op de woningmarkt te geven
- Oversluiten hypotheken mogelijk zonder onnodig hoge vergoedingen
- Nationale hypotheekgarantie (NHG) richten op starters en NHG-grens niet verder verhogen
- Regels rond Loan to Value (het maximumpercentage van de hypothecaire lening in verhouding tot de waarde van het onderpand) niet verlagen
- Maatregelen om leencapaciteit minder te laten leiden door sterke schommelingen in woningwaarde
- Stem normen van hypotheekverstrekking en de normen voor toegang tot de sociale sector beter op elkaar af zodat woningzoekenden niet tussen wal en schip belanden
- Meer geld naar bouw van betaalbare woningen, zeker voor starters en ouderen
- Versnel bouw van geclusterde woonvormen waarin wonen en zorg gecombineerd worden
- Extra woningruimte door hospitaregeling
- Stimuleer transformatie van leegstaande kantoren en winkels naar woonruimte
- Belemmeringen wegnemen bij bouw sociale huurwoningen en huurwoningen in het middensegment
- Gematigde huurstijgingen in zowel de sociale als de vrije huursector
- Extra huurverhogingen toegestaan om scheefwonen tegen te gaan
- Berekening huurtoeslag op basis van besteedbaar inkomen in plaats van bruto-inkomen
- Laat meer sociale huurders, onder voorwaarden, hun sociale huurwoning kopen
- Huurregelgeving moet recht doen aan huurders en verhuurders
Hypotheekrenteaftrek?
SGP wil hypotheekrenteaftrek behouden, eventueel versoberen maar alleen met lastenverlichtende maatregelen.
Nog bijzonderheden?
SGP wil koppeling pensioenopbouw, aflossing hypotheken en zorg. Gebruik van een deel van de pensioenopbouw voor aflossing van de hypotheek zodat dat later gebruikt kan worden voor de kosten van de oude dag.
Spiekbrief standpunt hypotheekrenteaftrek per partij
| Partij | Hypotheekrenteaftrek? |
| VVD | Behouden |
| CDA | Geen standpunt |
| Groenlinks-PvdA | Stapsgewijs afschaffen |
| D66 | Stapsgewijs afschaffen |
| Nieuw Sociaal Contract (NSC) | Behouden (voorlopig) |
| BoerBurgerBeweging (BBB) | Geen standpunt |
| ChristenUnie | Stapsgewijs afschaffen |
| Partij voor de Vrijheid (PVV) | Geen standpunt |
| Partij voor de Dieren (PvdD) | Behouden tot NHG-bedrag |
| Socialistische Partij (SP) | Behouden tot NHG-bedrag |
| VOLT | Stapsgewijs afschaffen |
| DENK | Afschaffen voor vastgoedbeleggers |
| Forum voor Democratie (FvD) | Behouden (voorlopig) |
| SGP | Behouden (voorlopig) |