Voel je thuis in een huis met historie

Ons land kent een hoge dichtheid aan bijzondere museumhuizen. Daar kan je dus gewoon in rondlopen en de sfeer ervaren. Dat is heel bijzonder, omdat het gaat over bijzondere architectuur, inrichting, historie, locatie, etc. We hebben een aantal museumhuizen voor je op een rijtje gezet met een kleine toelichting. Het gehele aanbod is vele malen groter dan dit rijtje. Zie dit maar als een soort van amuse. In iedere provincie, ieder stadje of dorpje, zelfs plompverloren op het platteland of op het water vind je woningen die toegankelijk zijn voor het publiek.

Utrecht: Schröderhuis

Laten we beginnen met een van de meest markante en wereldberoemde huizen. In Utrecht staat het Schröderhuis (de foto boven dit artikel) van Gerrit Rietveld, ontworpen in 1924. Het huis kan flexibel worden ingericht en hield toen al rekening met de wisselwerking tussen buiten en binnen. Geheel volgens de principes van ‘De Stijl’ gebouwd met dito primaire kleurenpalet. Het huis staat sinds 2000 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Limburg: Kapittelhuis

Niemand minder dan Karel de V liep hier regelmatig door de ruimten tussen 1520 en 1550. Het Spaanse gouvernement zat namelijk gehuisvest in dit 16e eeuwse kapittelhuis aan het Maastrichtse Vrijthof. Dwaal door de kamers en gangen en geniet van de collectie 17e en 18e eeuwse kunst en waan je heel even keizer Karel de V.

Groningen: Het Hoogeland in Warfum

Geen pracht en praal hier, maar eenvoud en nog eens eenvoud. Zie hoe er werd geleefd en gewerkt zo’n 100 jaar geleden en besef hoe ongelofelijk hard de ontwikkelingen gegaan zijn. Treed ‘t Venhoes binnen, een eenkamerwoning waar een dagloner (ZZP’er avant la lettre) en zijn gehele gezin moest wonen. Bezoek ook de visserswoning, veeartsenwoning, het schoolgebouwtje en keer dan de 21e eeuw weer binnen met enige opluchting.

Noord-Holland: Aris Volkertsz huis in Alkmaar

Aris werd in 1608 de eerste remonstrantse predikant in het calvinistische Holland en Zeeland. Het was een tolerante man die vrijheid van godsdienst predikte en als zodanig als grondlegger beschouwd kan worden. Het huis was zijn woonhuis en geeft een goed beeld van met name de geschiedenis van de vrijheid van godsdienst. En als je op zaterdag gaat, pik dan de kaasmarkt even mee.

Zeeland: De Schotse huizen in Veere

Het Lammeken en De Struijs. In 1444 trouwde Wolfert de VI van Borsele met de Schotse prinses Mary Stewart. Daarmee werd Veere een belangrijke plaats voor wolopslag uit Schotland. De huizen zijn in particuliere handen gebleven tot 1947. Nu kun je er zelf in rondlopen en de collectie streekdrachten en diverse stijlkamers bekijken. Het aanzicht van de huizen is minstens zo fraai.

Gelderland: kasteel Middachten in De Steeg

In Gelderland ontkom je natuurlijk niet aan de kastelen, dus voilà een kasteel. Middachten stamt maar liefst uit de 12e eeuw. Sinds die tijd heeft geen makelaar of geldverstrekker er iets aan verdiend, het huis is altijd in de familie gebleven. Dat kunnen, denken we, maar weinigen zeggen. Naast het kasteel is het landgoed ook nog intact met bossen en boerderijen. Het kasteel is ingericht met de oorspronkelijke inboedel. Ga er eens lekker rondkijken en wandelen.

Zuid-Holland: Huis van Zessen in Alblasserdam

Wat een pareltje is dit, een klein bescheiden huis en een van de allereerste voorbeelden van de moderne functionalistische architectuur. Weduwe Van Zessen liet Theo van Doesburg en Cornelis van Eesteren dit huis ontwerpen en bouwen. Het is ook het enige huis dat de twee samen hebben ontworpen en gerealiseerd. Het huis stamt uit 1923 en doet verbluffend eigentijds aan.

Drenthe: Het kunstpaviljoen Nieuw-Roden

Dit is het levenswerk van Jannie Tonnis de Graaf en haar man Job Kuiper. Een bijzonder woonhuis op het Drentse platteland en tevens expositieruimte, gewoon in huis dus. Kunst, natuur, architectuur én woonhuis vallen samen. Dit is een wel heel bijzondere ervaring. Gewoon gaan!

Noord-Brabant: Ton Smits Huis in Eindhoven

Ton Smits, cartoonist, kunstschilder woonde hier tussen 1957 en 1981 toen hij overleed. Het huis is in 1956 volgende ‘de Bossche School’ door architect Fons Vermeulen gebouwd. Uiteraard kun je in deze woning nog een deel van het werk van Ton Smits bekijken en bewonderen.

Friesland: museum Martena in Franeker

De Martenastins is een zogenaamd stadskasteel. In 1498 gebouwd in opdracht van Hessel Martena. De hier ooit gevestigde Universiteit van Franeker wordt in leven gehouden door tentoonstellingen op de tweede en derde verdieping. Kelder en zolder bewaren de sfeer van weleer. En ben je toch in Franeker? Vergeet het planetarium niet!

Overijssel: het Vrouwenhuis in Zwolle

De kunstschilder Aleijda Wolfsen woonde in dit patriciërshuis samen met haar man en burgemeester Soury. Een tweede kunstschilder Aleida Greve volgde het echtpaar op als bewoonster en liet het huis in haar laatste wil na als Vrouwenhuis voor bejaarde vrouwen. Een staaltje sociale woningvoorziening van onze voorouders, net als de talloze hofjes die ons land rijk is.

Flevoland: Schokland

Werelderfgoed Schokland. Geen huis maar een heel klein dorp dat een hard en schraal leven heeft gekend en nu tot museumdorp is geworden. Het dorp was zo geïsoleerd in de verraderlijke Zuiderzee dat het een eigen dialect ‘het Schokkers’ ontwikkelde, een Nedersaksische variant net als het Urkers. De sfeer op het inmiddels door land omringde ‘eiland’ is bijzonder.

Er zijn nog heel veel bijzondere woningen, boerderijen, kastelen, boten etc. Een simpel kwartiertje Google en je hebt ze nagenoeg allemaal. Dit was slechts een greep uit ons provinciaals nationaal aanbod.