Belast de overwaarde bij verkoop woning

We hebben grote problemen op de huizenmarkt. Een alleenstaande met een modaal inkomen kan zonder eigen geld of hulp van familie vrijwel onmogelijk een eerste woning kopen. Tegelijkertijd zijn er veel woningbezitters die de afgelopen jaren slapend rijk zijn geworden door langdurige waardestijging.

Het is hoog tijd dat er aan deze ongelijkheid een einde komt en dat we een eerlijker en gezondere woningmarkt realiseren. De oplossing? Belast de overwaarde bij verkoop van de woning.

Meerdere vliegen in één klap

We lossen meerdere problemen in één keer op door overwaarde bij verkoop van de woning te belasten. Een belangrijk effect zal zijn dat er een herverdeling plaatsvindt tussen de have’s (de eigenwoningbezitters) en de have not’s (alle anderen), en zo kan de groeiende vermogensongelijkheid worden geremd of gekeerd.

“Overwaarde heb je niet verdiend door hard of slim te werken.”

Een golf van aanbod

Als deze belasting snel wordt ingevoerd, bijvoorbeeld per 1 juli 2022, zorgen we er waarschijnlijk ook voor dat er in de komende maanden een golf van aanbod aan koopwoningen komt.

Hierdoor zullen huizenkopers die misschien al jaren willen kopen een grotere kans hebben om eindelijk te slagen. De huizenprijzen zullen mogelijk iets dalen of minder hard stijgen, maar dat is exact wat we nodig hebben voor een gezonde, functionerende woningmarkt.

Geen nadelen

Zijn er ook nadelen? In mijn ogen niet. Ja, huizenprijzen dalen tijdelijk en een huizenbezitter die alleen aan zichzelf denkt wordt er slechter van. Maar overwaarde heb je niet verdiend door hard of slim te werken.

Het feit dat de prijzen op de woningmarkt zo zijn opgelopen is een gevolg van veelal falend overheidsbeleid, of van succesvol beleid van gemeenten om buurten en steden te verbeteren (naast macro-economische ontwikkelingen zoals de lage rente uiteraard). En als overheidsbeleid dat huizenbezitters sterk heeft bevoordeeld de oorzaak is van de grote prijsstijgingen, waarom kan dan niet een deel van de gestegen woningwaarde herverdeeld worden over iedereen?

“Het tarief zou in lijn kunnen liggen met de belasting op winst of inkomen, dus ergens tussen de 20% tot 37%.”

Tarief in lijn met winst of inkomen

Een belasting op overwaarde is bovendien eenvoudig in te voeren. Notarissen leggen bij aankoop en verkoop de koopsom vast en kunnen net als bij de overdrachtsbelasting zorgen voor het incasseren van deze nieuwe belasting.

Het tarief zou in lijn kunnen liggen met de belasting op winst of inkomen, dus ergens tussen de 20% tot 37%. Dit levert per transactie tienduizenden euro’s op en met die opbrengsten kunnen we de overige problemen op de woningmarkt aanpakken.

De belasting wordt dan geheven over de verkoopprijs minus de aankoopprijs minus geld besteed aan verbouwing. En als iemand ooit een restschuld heeft moeten incasseren, kan dat later nog verrekend worden met overwaarde.

Het is tijd voor gedurfde en noodzakelijke maatregelen, en graag ook snel.

Deze column verscheen op 31 augustus 2021 op AM:web.

Lees ook deze column van Hendrik Schakel: Tijd dat geldverstrekkers gaan denken en doen als hypotheekadviseurs