Je leven lang bij één bedrijf

We zijn een economie van jobhoppers, flexwerkers en nul-urencontracten geworden. Jammer, vindt Marc-Peter Pijper, want het gras is elders meestal niet groener. Juist langdurige samenwerking in teams – samen een purpose hebben – levert betekenisvolle veranderingen op.

Mijn moeder zingt in een oratoriumkoor. Al sinds 1981. Wat was ik trots, toen ik voor het eerst mee mocht naar een grote uitvoering (ik geloof de Matthäus Passion). Het massieve geluid van het koor, de solisten, het orkest, alles was even overweldigend. En wat een samenspel!

Door de jaren heen vervulde mijn moeder vele rollen, ook in het bestuur. Onlangs kreeg zij een officiële oorkonde en een bos bloemen, als dank voor de afgelopen 40(!) jaar.

En al zingt ze tegenwoordig wat minder solo’s, ze is nog steeds een volwaardig koorlid. De nieuwe aanwas voorziet zij van belangrijke lessen, zodat de kwaliteit van het hele koor niet verloren gaat.

Steeds meer flex

Trouw. Gelukkig zijn op je plek. Jarenlang iets bijdragen aan het grotere geheel. Voor mijn moeder is het vanzelfsprekend. Maar een dienstverband van tientallen jaren bij een bedrijf is inmiddels bijna uitgestorven.

Waarom vindt iedereen het maar normaal dat het na een paar jaar ‘weer eens tijd voor iets anders’ wordt? Of dat je ‘vast wel klaar bent voor een nieuwe uitdaging’? Ligt dat aan de werknemer zelf, of aan de bedrijven? Het is de snel veranderende samenleving, zeggen velen.

Grip kwijtraken

Ja, er verandert natuurlijk van alles, in rap tempo. Maar veel bedrijven zorgen er zelf voor dat ze de grip op die verandering kwijtraken, en het daarmee zelfs versnellen. Volgens het CBS worden werkgevers steeds zuiniger met het aanbieden van vaste contracten.

Inmiddels heeft een kwart van werkend Nederland een nul-urenbaan, halfjaarcontract of andersoortige ‘flexibele arbeidsrelatie’. Het aantal flexwerkers nam de afgelopen 20 jaar met bijna een miljoen toe. Vooral bij de young professionals zijn vaste contracten tegenwoordig zeldzaam.

Eindeloze jobhop

Werkgevers zouden juist het omgekeerde moeten doen. Wil je in de snel veranderende samenleving succesvol zijn, dan moet je juist een team bouwen dat bij elkaar blijft.

Een team dat volledig op elkaar ingespeeld is, waarin het werk verdeeld wordt zodat het optimaal aansluit op de sterke kanten en motivaties van de individuele leden.

Waarin je vloeiend doorstroomt naar andere plekken in de organisatie, of meedoet aan andere projecten dan waarvoor je initieel gesolliciteerd hebt. Kortom, een team dat voor de lange termijn optimaal werkt aan het overkoepelende doel van de organisatie: de purpose.

Jobhoppers

Maar organisaties kijken met hun ‘flex-ogen’ niet verder dan de korte termijn. Daardoor is het voor de werknemer niet alleen moeilijk om jubileumjaren op te bouwen, ook ontstaat er een cultuur waarin het heel normaal is dat je na een paar jaar het gras bij de buren gaat uitproberen. Dat blijkt maar zelden groener te zijn, en zo verzanden mensen in een eindeloze jobhop.

Iedereen zelfstandig ondernemer

Zo koersen we op een volledige gig economy, waarin iedereen zelfstandig ondernemer is, of je nu wil of niet. Op zich leuk, maximale autonomie en flexibiliteit. Maar wat we te makkelijk vergeten is dat we het beste voor onszelf zorgen door juist voor elkaar te zorgen.

Grote, betekenisvolle veranderingen worden alleen gemaakt door teams die langere tijd samenwerken, niet door mensen met allerhande gigs in ad hoc teams. Bedrijven moeten daarom verder kijken dan het risico van vaste arbeidscontracten. Dus minder: ‘Hoe komen we van mensen af als het slecht gaat’, en meer: ‘Dankjewel dat je je alweer een jaar verbindt aan ons bedrijf’.

Werkverjaardag

Bij Viisi vieren we de datum van indiensttreding met een ‘werkverjaardag’, met een vaste salarisverhoging als cadeau. Een jaarlijks mini-jubileum dat we in ons transparante salarismodel doortrekken tot aan het pensioen.

En ieder jaar doen we een salarisbenchmark om uit te vinden of we nog concurrerend zijn. Om het geld hoeft dus niemand weg. Om de zelfontplooiing ook niet, want iedereen kan andere rollen uitproberen, of zelfs overstappen naar een ander vakgebied.

Zo richten we alles in om een leven lang bij Viisi mogelijk te maken, omdat we geloven dat we dan de impact kunnen maken die we beloven. Een lange termijn samenspel, zoals mijn moeder’s koor.

Deze column verscheen op 1 juli 2021 op PW.