Tijd voor een nationaal algoritme

Als ondernemer ben je van nature positief ingesteld. Klagen en ageren horen daar minder bij, de blik vooruit, naar de onbegrensde mogelijkheden die voor ons liggen, dat is ons domein. De geringe digitale innovatiekracht van Nederland Hypotheken BV doet ons het schaamrood naar de kaken stijgen, dat kan echt veel beter. Lees even mee.

In maart informeerde minister Ollongren de Tweede Kamer over de uitkomsten van het Platform hypotheken 2020. Binnen dit platform wordt elk jaar met partijen in de sector gesproken over de belangrijkste ontwikkelingen en mogelijke knelpunten in de hypotheekverstrekking. De minister trapte af dat het digitaal kunnen ondertekenen van koopovereenkomsten en offertes al een hele stap is. Daar werd ik even stil van…

Als dit in 2020 onze belangrijkste innovatie was op de hypotheekmarkt… Laten we dat als Nederland dan vooral niet aan de grote klok hangen. Het is gênant om te verkondigen dat we kunnen Zoomen met klanten en een digitale handtekening toestaan tijdens de hypotheekacceptatie. We hebben niet alleen weinig geïnnoveerd, maar zelfs een stap achteruit gezet.

Geen rocket science

Volgens het Platform hypotheken heeft de sector het hypotheekproces verbeterd door het gebruik van overheidsgegevens. Er staat: ‘Zo werd in 2020 voor het bepalen van het inkomen steeds vaker gebruik gemaakt van de Inkomensbepaling Loondienst. De gegevens hiervoor haalt de consument direct op bij het UWV.’

Een aantal jaren geleden heeft een aantal partijen (waaronder ook Viisi Hypotheken) het UWV Verzekeringsbericht getest om op die manier het inkomen vast te stellen. Het inkomen uit dit Verzekeringsbericht wordt omgerekend naar een toetsinkomen voor de hypotheekaanvraag. Dat werkte prima en is best handig. Voordeel is dat een werknemer eenvoudig deze brondata kan aanleveren. Ook is er geen handmatig opgestelde werkgeversverklaring meer nodig. Minder fraudegevoelig, altijd zuivere data.

Nu is deze werkwijze opgeschort, omdat de omrekening soms onvoldoende betrouwbaar zou zijn. Wellicht is het één stap terug om meerdere stappen vooruit te zetten. Maar het omrekenen van een inkomen is toch geen rocket science?

Maatwerk leveren

Verder roept de minister de sector op om starters beter te informeren over dat ze wél iets kunnen kopen. En om bepaalde initiatieven verder te ontplooien. Dat spreekt voor zich. Ook wij moedigen de sector aan starters te helpen. En wat betreft het beleid kunnen we kort zijn: meer woningen bouwen.

Nationaal hypotheekacceptatie-algoritme

Maar als de minister het digitale voortouw wil nemen, dan zouden we een nationaal hypotheekacceptatie-algoritme kunnen ontwikkelen. Momenteel maakt het Nibud in opdracht van de overheid ieder jaar een tabel. Hierin staat aangegeven hoeveel je maximaal kunt lenen op basis van je inkomen. Alle uitgaven worden voor inkomensgroepen gelijkgesteld. Nul maatwerk, één leennorm.

Met één algoritme zou per consument en per situatie maatwerk kunnen worden geleverd. Want hiermee kijk je zowel naar het individuele inkomen, als naar uitgaven, vermogen en schulden.

Het mooie is dat de techniek hiervoor al lang bestaat. Tevens zijn er partijen in de markt die de zogenoemde brondata van onder meer de Belastingdienst, UWV, Mijnpensioenoverzicht en bankrekeninggegevens kunnen ontsluiten. Dus, beste overheid, pak je kans en combineer je regulerende rol met een innovatieve oplossing waar iedereen blij van wordt; de burger, hypotheekverstrekkers en de adviseur!

Dit artikel verscheen in VVP Magazine op 29 juni 2021 (p. 62).

Lees ook deze column van Hergen Dutrieux: Vertrouwen starters in woningmarkt neemt verder af