Finansieringsbevis

Hendrik Schakel, co-founder van Viisi Hypotheken, doet een voorstel om ongelijkheid op de woningmarkt aan te pakken. Wat kunnen we leren van Noorwegen?

Op een woning doen een alleenstaande en een stel beiden een bod. De vraagprijs is 450.000 euro. De alleenstaande doet een bod van twintigduizend euro boven de vraagprijs. Het stel heeft al een eigen huis en wil deze woning gaan verhuren. Ze doen ook een bod van 470.000 euro, maar zonder voorbehoud van financiering. Doordat hun eigen woning een behoorlijke overwaarde heeft, en omdat hun ouders flinke bedragen kunnen schenken, durven ze dat wel aan.

En dan nu de – misschien  onverwachte – vraag: in welk land zou de alleenstaande wél kans maken om deze woning te bemachtigen?

Noorwegen. Want daar doen ze het compleet anders. Dat land kent een open biedingsysteem. Als je interesse hebt in een woning, kun je het huis bezichtigen. Daarna geef je aan de makelaar aan of je interesse hebt. Je kunt wachten of meteen een bod uitbrengen. Dat bod moet altijd schriftelijk worden uitgebracht in een app-groep waarin alle bieders zitten.

Financiering al toegezegd

Groot verschil met Nederland is dat je in Noorwegen je financiën in orde maakt vóór je een bod doet. Dan heb je, zoals de Noren zeggen, je Finansieringsbevis op zak. Bieden onder voorbehoud van financiering komt in de praktijk dan ook niet voor, want die financiering is al toegezegd voordat je een bod doet. Overigens werkt dit in heel veel landen zo. Na het eerste bod ontvangt iedereen die interesse heeft in de woning een sms-bericht. Daarin staat dat er een eerste bod is uitgebracht. Je kan dan een tegenbod doen. Dit gaat zo door totdat de verkopende partij het winnende bod accepteert.

Wind mee

Voorstanders van het Noorse systeem hebben gelukkig nu in Nederland ook eindelijk de wind mee. De overheid verlangt actie van de makelaars- en vastgoedwereld. Zo moet er een biedlogboek komen en moet het koopproces transparanter worden. Een harde deadline is er niet. De overheid zegt ‘periodiek’ de voortgang te beoordelen. Ondertussen heeft branchevereniging NVM een vernieuwd online platform gelanceerd dat transparant bieden mogelijk maakt. Maar dit wordt nog niet wijdverbreid gebruikt of gepromoot.

Te traag

Nóg voorzichtiger is de overheid om de ongelijkheid aan te pakken die ontstaat doordat sommige kopers mét en anderen zónder voorbehoud van financiering een bod uitbrengen. Wetgeving lijkt nog ver weg. Verder dan ‘verkennen’ of het het financieel- en het bouwkundig voorbehoud verplicht kan worden gesteld bij het kopen van een huis, gaat dat nog niet. Jammer. Ik zou liever zien dat we de bruikbare aspecten van het Noorse model gewoon op korte termijn invoeren.

Transparantie verplicht

Bieden met Zekerheid is gelukkig inmiddels mogelijk via een aantal hypotheekadviseurs in samenwerking met verzekeraar BNP Paribas Cardif. Nu kost het nog geld. Maar naarmate we er beter in worden de daadwerkelijke risico’s in te schatten, zal bieden zonder financieringsvoorbehoud – zo schat ik in – steeds minder extra kosten met zich meebrengen. En dat transparant bieden, zullen we dat ook gewoon in 2022 nog verplicht maken? Wie kan daar nou op tegen zijn?

Deze column is op 17 februari op AM gepubliceerd.

Kom meer te weten over bieden met zekerheid