Voel je thuis achter de luiken
Luiken zijn stokoud. Ouder dan glas zelfs! Klassieke luiken kun je nog steeds spotten bij oude boerderijen, maar er zijn ook veel nieuwe varianten. Meer dan je denkt. Peter duikt daarom in de wereld van de luiken.
De etymologie van het woord ‘luiken’ gaat ver terug. Denk aan de uitspraak ‘de luiken sluiten’, je ogen dicht doen. En wat dacht je van ontluiken, of oogluikend: iets toestaan en doen alsof je het niet ziet? We gaan terug in de geschiedenis.
De herkomst
Glas was in de oudheid duur en complex om te maken, laat staan de grote ramen zoals we nu kennen. Misschien zie je nog wel eens de zogenaamde flessenbodemramen (die ook wel rondels of butzen worden genoemd) uit de middeleeuwen. Deze lieten wel licht door, maar je kon er amper doorheen kijken en ze hielden het huis niet warm.
Om de kou buiten en de warmte binnen te houden, waren er luiken. Nog een voordeel: luiken hielden ongenode gasten beter tegen dan glas. Dat kon je immers snel intikken.
Luiken als communicatiemiddel
Luiken bleken ook een goed communicatiemiddel te zijn. Ze werden beschilderd met specifieke kleuren en geometrische figuren. Zo wist je precies welke gebouwen en boerderijen bij welke landeigenaar hoorden. In Twente is dit nog steeds veel te zien. Het is zoiets als kleur bekennen, een traditie die stamt uit de riddertijd en wat we nu nog steeds massaal doen met sportwedstrijden. We hebben als mens behoefte aan die identificatie door middel van kleuren en symbolen. Luiken waren daar een belangrijk onderdeel van.
Binnen of buiten?
Luiken kun je zowel buiten als binnen je ramen aanbrengen. Veel Britse woonhuizen uit de 19e eeuw hebben ze aan de binnenkant. Aan de bovenzijde is dan vaak nog wel ruimte open gelaten, zodat daglicht naar binnen kan vallen. Zo houden ze vreemde blikken buiten, en warmte en intimiteit binnen.
Hebben luiken nog een toekomst?
Zeker hebben ze dat! Hun aloude functies van warmte vasthouden en veiligheid bieden zijn springlevend, denk maar aan rolluiken. Rijd de grens met België over en je ziet dat het rolluik daar een essentieel onderdeel is van de woning.
Meer naar het zuiden toe is het zogenaamde Franse luik, waarbij je horizontale lamellen kan bewegen, een bekend fenomeen. Zowel voor ramen als voor deuren.
Schuifluiken, klapluiken, rolluiken: er zijn nu vele soorten. Het schuifluik is momenteel aan een revival bezig en wordt in vele moderne gebouwen toegepast. De functies van warmte vasthouden en kou weren zijn immers onveranderd.
Luiken met looks
Ook de esthetische component wordt door designers en architecten nieuw leven ingeblazen. Kijk eens wat luiken voor jouw woning kunnen betekenen. Er is keuze genoeg qua materiaal: kunststof, metaal of hout, uiteraard gerecycled en gecertificeerd. En de vormgeving? Die is bijna eindeloos qua mogelijkheden.
Kijk eens rond op Pinterest en verbaas je over hoe actueel en multi-toepasbaar dit oeroude bouwelement is. Op functioneel én decoratief niveau!