Voel je thuis in de land art van Flevoland
Nieuwland heet het in de volksmond, de grootste polder ter wereld. Alleen via bruggen en een dijk bereikbaar, eigenlijk een eiland dus, gemaakt door water weg te pompen. Pioniers waren het die het land ‘ontwoekerd aan de zee’ betrokken, beboerden en bebouwden. Én van kunstwerken voorzagen.
Land art is in de jaren 70 uit de VS komen overwaaien. De tentoonstelling ‘Buiten de Perken’, in Sonsbeek (Arnhem), maakte deze kunstvorm de culturele talk of the day. En zeg nu zelf, nieuw land verdient ook een nieuwe kunstvorm.
Land art in Flevoland
De bijzondere samenwerking tussen ingenieurs, planologen en kunstenaars leverden in Flevoland werken op van niemand minder dan Antony Gormley, Robert Morris, Richard Serra, Daniel Liebeskind, Paul de Kort, Piet Slegers, Marinus Boezem, Bob Gramsma, RAAAF en vele anderen van grotere en kleinere land art werken. Het mooie van land art is dat je het buiten ervaart. De werken hebben een unieke verbintenis met de Hollandse polder, waarin je je letterlijk bevindt.
Polderlandschap
Je kan het misschien in 1 dag fietsen, maar dat vergt een behoorlijk goede conditie. De auto is dan toch het aangewezen vervoermiddel als je je een dag lang wilt onderdompelen in dit fenomeen. Het leert je meteen de uitgestrektheid en omvang van deze jongste provincie kennen.
Wij zagen onderweg vele fel gekleurde bollenvelden, reusachtige windmolens en een openbrekende koude voorjaarslucht. Alles met een combinatie van landschap en licht die volstrekt uniek in de wereld is.
Op deze pagina
Exposure
Exposure
De gehurkte figuur kijkt naar de uitgestrektheid van het Markermeer. Van verre makkelijk te herkennen als mens, maar van dichtbij een wirwar van stalen constructies. Het staat aan het eind van een strekdam, met een nieuw opgespoten strand. Bezinnend, peinzend, starend, denkend. Of het is er gewoon aan het zijn. Op het scheidingsvlak van water en nieuw land: de mens, klein in de gebogen hurkende positie, reusachtig van formaat. Is de droogmaking ook niet een reusachtig werk, gemaakt door de nietige mens?
De Groene Kathedraal
Je stapt de groene kathedraal, of eigenlijk alleen een veld in de vorm van een kathedraal, binnen. Rust is wat hier neerdaalt. Het is geen sportveld, je herkent duidelijk de contouren van een reusachtige gotische kathedraal. Om precies te zijn is het de exacte contour en grootte van de Notre Dame in Reims.
Marinus Boezem, de beeldend kunstenaar, zag de bouw van de gotische kathedralen als het hoogste goed van menselijk kunnen. Is de polder dat eigenlijk ook niet? In 1978 is dit idee geboren, en in 1987 werd het voltooid.
De verloren vorm kent een evenbeeld, maar dan gevormd met 178 Italiaanse populieren, 100 meter verderop aan het water. Betonnen strepen symboliseren de ribben en muren van de kerk. De bomen staan in een kring van schelpen, die herinnert aan het feit dat ooit de Zuiderzee hier heer en meester was.
Riff, PD18245
De klomp aarde op poten lijkt een mastodont uit een tijd waarin de aarde nog jong was. Het heeft iets dierlijks, en door de poten van de 2 kleinere klompen heeft het iets elegants. Een beetje als een everzwijn, die heeft ook van die smalle poten onder een enorm lijf.
Bob Gramsma heeft met zijn Riff, PD#18245 een opmerkelijk kunstwerk gemaakt. Gramsma stortte een heuvel van liefst 8000 kubieke meter grond van landbouw- en Zuiderzeegrond. Daar werd een holte in gegraven die met een laag spuitbeton werd gevuld. De aarde werd weggehaald tot op maaihoogte, en wat overbleef is een afgietsel dat bewoning biedt aan allerlei soorten dieren. Het nieuwe land dat zo is ontstaan is een weerspiegeling van de kunstmatig aangelegde polder.
Dat Elburg op een steenworp afstand op de oude grond ligt is geen toeval. Oude en de nieuwe grond worden verbonden door wat mensen bouwen en droogleggen. Door dijken, polders, bruggen én land art.