Voel je thuis met een schoorsteen
We koppen hem er maar meteen in: de hoogste schoorsteen van Europa staat op een industrieel gebouw in Slovenië en is ruim 360 meter lang. Dat is ruim 3 keer de Utrechtse Domtoren! We staan er niet vaak bij stil, maar ook schoorstenen vormen een belangrijk en soms zelfs mooi onderdeel van een huis.
De hoogste schoorsteen van Europa
Schoorstenen waren ooit gewoon gaten in het dak van een hut of tent. De warmtebron was vaak een open vuurtje, middenin de ruimte. Later verhuisde deze haard naar de muur, en door middel van een verticale afvoer van steen werd de rook netjes naar buiten afgevoerd.
Mysterieuze mist
De 19e-eeuwse Londense mist waar veel Sherlock Holmes verhalen aan refereren? Dat was het effect van tienduizenden open haarden, iedere kamer had een eigen haard! Al die roetdeeltjes vermengden zich met het vocht in de atmosfeer en voilà, een dichte mist die bij gebrek aan wind hardnekkig lang bleef hangen. Pas toen London op elektriciteit en centrale verwarming overstapte verdween die beruchte mist grotendeels.
Het einde van de haard?
De rook van haarden zorgt nog altijd voor veel roetdeeltjes en andere onverbrande fijnstof in de lucht, tot ongenoegen van veel mensen.
Waterstofdeeltjes en roet zijn sowieso geen goede combinatie. Het creosoot dat zich vormt aan de binnenzijde van het schoorsteenkanaal, een brandbare teerachtige substantie, kan voor flinke schoorsteenbranden zorgen. Jaarlijks laten vegen door een erkende schoorsteenveger voorkomt dus een hoop ellende!
Haarden liggen dan ook onder een vergrootglas wat betreft hun invloed op ons klimaat. Het zou wel eens het einde kunnen betekenen van allerhande haarden en barbecues. Je kunt weliswaar veel uitstoot afvangen met filters, maar eenvoudig is dat niet, laat staan goedkoop. Laten we daarom nog even focussen op het mooie van schoorstenen.
Venetiaanse schoorstenen
Persoonlijk vind ik de Venetiaanse schoorstenen erg fraai. De uitlopende vaasvorm is naar mijn weten uniek voor de regio. Op schilderijen van Canaletto en Guardi zijn ze goed te zien, en nu nog steeds als je deze wonderlijke stad bezoekt.
De Amsterdamse School
De Amsterdamse School weet ook wel raad met de decoratieve functie van de schoorsteen. Eigenlijk ontsnapt geen onderdeel van het huis aan deze kunstzinnige oer-Nederlandse bouwstijl. Deze varianten heten chimney pots en worden gemaakt van keramische klei of polyesterbeton. In het TudorPark in Hoofddorp kun je een paar fraaie exemplaren bewonderen.
Catalaanse schoorstenen
Een extraatje. De Catalaanse architect Antoni Gaudi maakte écht kunstwerken van zijn schoorstenen!
Ik heb het al vaker in mijn blogs gezegd: kijk eens wat vaker omhoog! En sta er even bij stil, want we zouden het niet op ons geweten willen hebben als je struikelt.